İstiklal İlkokulu, İzmir’de Kurtuluş Savaşı’nın ardından 1922-1923 eğitim yılı içinde açılan 42 resmi ilkokuldan biri olmuştur. 1922 yılında dört sınıfa ve altı dershaneye sahip olarak “İstiklal Erkek Numune Mektebi” ismi ile eğitime kapılarını açan okul, İzmir’in en eski ilkokullarındandır.

Tarihi İzmir’in kalbinde, merkezi konumu ile öne çıkan, Türkiye genelinde eğitim birliği sağlamak amacıyla başlatılan milli eğitim seferberliğinin bir parçası olan ilkokul, bulunduğu bölgede yaşayan ailelerin çocuklarının temel eğitimlerini aldıkları bir mahalle ilkokulu olarak faaliyetlerini sürdürür. Cumhuriyetle birlikte iktisadi açıdan yeniden yapılanan İzmir’in yaşadığı yoğun iç göç ve şehrin ekonomik olarak büyümesiyle  paralel ilerleyen kontrolsuz yapılaşma okulun kaderini  belirleyen en önemli etkeni oluşturur.   Apartman tipi konut yapılarıyla tarihi kent merkezinin dışına doğru genişleyen İzmir’ de, Kestelli/Kemeraltı bölgesinin yaşadığı mekânsal ve demografik değişim Cumhuriyet dönemi İzmir’inin en eski ilkokullarından biri olan İstiklal İlkokulu’nun mahiyetini kaybetmesine sebep olacaktır.

1922’nin sonbaharında 8 yıl süren savaş ve çatışma ortamından nüfusunun yarısından fazlasını kaybederek çıkan şehirde, yeni kurulmuş Cumhuriyetin  ülkenin geleceğine yatırım yapma düsturuyla kurduğu okullardan biri olan İstiklal İlkokulu, bir ulusun yeniden inşa edildiği yıllarda, İzmir kentinin geçirdiği  mekansal dönüşümün bir aynası olarak düşünülebilir.

İstiklal Okulu’nun içinde bulunduğu mahallenin eski sakinlerinin 1950’lerden itibaren modern konut mimarisinin geliştiği Alsancak, Hatay, Güzelyalı, Karșıyaka, Bornova ve Buca gibi semtlere taşınmasının bölgede yarattığı sosyo-ekonomik dönüşüme ek olarak, parçası olduğu mekânın fiziki değişim ve dönüşümü, okulun fiziki bütünlüğünü de olumsuz yönde etkiler. İstiklal İlkokulu’nun yaşadığı fiziki tahribatın en önemli örneği İkiçeşmelik (Eşrefpaşa) Caddesi’nin yol genişletme çalışmaları sırasında gerçekleşir ve okul, İkiçeşmelik caddesine bakan ön bahçesinden bir kısmını, 1962-1963 yıllarında gerçekleşen yol çalışmaları sırasında kaybeder.